မိုးရာသီကုန္ဆံုးလွ်င္ ေဟမႏၱေဆာင္းဥတုသို႔ကူးေျပာင္းလာသည္။ ထိုအခါ ဆီးႏွင္းစုိစြတ္လ်က္ ေျမာက္ေလ စုတ္ေလ တစ္သုတ္သုတ္ထ၍ ခ်မ္းေအးလာသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္စာဆို ဆရာထြန္းက...
"မိုးေလးလဆံုး ၊တန္ေဆာင္မုန္းလ
သာရဒတြင္၊ ၀သန္ကုန္ေႏွာင္း
ေဟမာန္ေျပာင္းလ်က္၊ ေဒါင္းႏွင့္ယုန္ပ်ံ
ဘံုနဘံ၀ယ္၊ ႀကံဳစံကာေတြ႔" ဟူ၍ ဦးရာဇ္ေတာင္ဘုရားသမိုင္း လကၤာ၌စပ္ဆိုထားခ့ဲသည္။
ထိုေဆာင္းလအခါတြင္ ေျမာက္ေလျပန္ေခတ္လိုက္လွ်င္ သဇင္ရနံ႔လည္း ႀကိဳင္သင္းခ့ဲရေလသည္။ သဇင္ပန္း ပြင့္ခ်ိန္မွာ နတ္ေတာ္လ၌ အစျပဳသည္။ တပို႔တြဲလတြင္ သဇင္ပန္း အဆံုးတိုင္ေတာ့သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ "သဇင္ေပၚစ နတ္ေတာ္လ၊ သဇင္လည္းပြဲ တပိုတြဲ" ဟု ရခိုင္တို႔က မွတ္တမ္းစကား ေျပာေလ့ရွိ လာခ့ဲၾကသည္။
ထိုကိုရည္၍ "ေျမာက္ေလျပန္ႏွင့္၊ ေဟမႏၱဟု၊ လနတ္ေတာ္မွာ၊ ေဂၚသဇင္ခိုင္၊ ပန္းေမႊးႀကိဳင္ကို ဟူ၍ သတၱ ထာႏု သာခ်င္း၌ ဆရာထြန္းက စပ္ဆိုမွဳျပဳခ့ဲျခင္း ျဖစ္သည္။
ဆရာဦးေအာင္ထြန္းကလည္း ၄င္း၏ "၀ံသာႏုလြမ္းမေျပ သာခ်င္း"တြင္ "ဆန္းလနတ္ေတာ္၊ သဇင္ေပၚေက ၊ ေဟမာဥတု" ဟုစပ္ဆိုမွဳ ျပဳခ့ဲေလသည္။
သဇင္ပန္းသည္"နန္းေတာ္သူဆင္၊ ပန္းေတာ္၀င္သဇင္ကံုးကို"ဟူ၍ ဆိုေသာေၾကာင့္ရခိုင္ျပည္နယ္၌ အထြတ္ အျမတ္ဆံုး စံတင္ ျပဳထားျခင္းခံရေသာ ပန္းလည္းျဖစ္သည္။ ထိုသဇင္ပန္းကို ထြတ္ျမတ္ေသာ ဘုရား၊ တ ရား၊ သားသမီး ရတနာ၊ ခ်စ္သူေမာင္တို႔၌ ဥပမာတင္စား၍ ခိုင္းႏွဳိင္းရာ၌ အသုံးျပဳေၾကာင္း ေတြ႔ရ သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ "သဇင္ပန္းခုိင္၊ တၿမိဳင္ၿမိဳင္၊ ရခိုင္ဘုရားေပါင္း" ဟုလည္းေကာင္း၊ "သား၀မ္း၀င္ေလ၊ သဇင္ပန္း ကို၊ တမ္းကာလည္းဆို၊ အိုလည္းသမီး၊ လွသဇင္ေလ၊ ငါ့ရင္သီြးလွ်င္၊ ပဖာတြင္ေက၊ သဇင္ကံုးႏွင့္၊ ရႊင္ၿပံဳး တူစံု" ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ "ေတာင္ပုတ္ေကမွာ၊ က်ားေသွ်ရာလည္း ေက်ာ္လမ္း၊ ေက်ာင္းပါးေတာင္မွာ၊ သဇင္ပန္းကို၊ လူနမ္းလားရာ" ဟူ၍လည္းေကာင္း စာဖြဲ႔ထားခ့ဲၾကေလသည္။
ေရွးအခါကဆိုလွ်င္ ေတာ္၀င္ခံရေသာ သဇင္ပန္းကို နန္းတြင္းသူမ်ား၊ မိဖုရား၊ မင္းသမီးမ်ားတို႔သာ အထြတ္ အျမတ္ ပန္ဆင္ခ့ဲၾကသည္။ ရခိုင္သာခ်င္း စာဆိုတို႔ကလည္း ထိုကို ဂုဏ္တင္လ်က္ မင္းသမီးတို႔ကို မင္းသား တို႔က သဇင္ပန္းပန္ဆင္ေပးေလ့ ဖြဲ႔ဆိုျခင္းမ်ားကိုေတြ႔ရသည္။
ဆရာထြန္း၏ ဥပၸလ၀ဏ္အေလာင္း ပဒုမၼ၀တီ သာခ်င္းတြင္ လည္းေကာင္း၊ ပန္းေရႊၿမိဳင္ႏွင့္ နန္းေကခိုင္ သာ ခ်င္းတြင္ လည္းေကာင္း၊ သဇင္ပန္း ပန္ဆင္ေပးျခင္းမ်ားကို ေရးစပ္ဖြဲ႔ဆို ထားျခင္းမ်ားတို႔က ထင္ရွားေလ သည္။
ထိုပဒုမၼသာခ်င္း၌ ဗာရာဏသီျပည့္ရွင္မင္းႏွင့္ ပုဒုမၼ၀တီတို႔ ခ်စ္ႀကိဳက္ေမတၱာသက္ခ့ဲၾကသျဖင့္ ျပည္ေတာ္ကို ေဆာင္ယူလာသည္။ ထိုအခါ ေတာစခန္း၌ မင္းဗာရာက ေမပဒုမၼာကို ေဂၚသဇင္ပန္း ဆြတ္ယူ ဆင္သေပးခ့ဲ ရသည္ကို ဖြဲ႔ဆိုထားသည္။
ဗာရာဏသီျပည္ရွင္ ျဗဟၼဒတ္မင္းႏွင့္ မိဖုရားစႏၵာေဒ၀ီမွ ေမြးဖြားေသာသားေတာ္ သတၱထာႏုမင္းသား သည္ ေဇတရာဇ္တိုင္းႏိုင္ငံမွ တစ္ဦးတည္းေသာ ျပည့္ရွင္မင္း၏ ပဖာႏွင့္ လူပ်ဳိလွည့္ေရးအတြက္ သဇင္ပန္း ကို ဂရုတစိုက္ရွာယူကာ ပန္ဆင္ေပးခ့ဲရသည္ကို သတၱထာႏုသာခ်င္း၌ ဖြဲ႔ဆိုလ်က္ရွိသည္။
ပညာသင္ရာမွ ျပည္ေတာ္ျပန္လာေသာ နန္းေကခိုင္မင္းသားသည္ မင္းသမီးေရႊၿမိဳင္ကို ဖခင္ေဇာ္ဂ်ီ ေဆးရွာ သြားေနခိုက္ ေက်ာက္ဂူအတြင္း၌ တစ္ေယာက္တည္းေတြ႔ရ၍ ခ်စ္ေရးဆိုကာ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ခ့ဲရသည္။ ထို သူတို႔ေမာင္ႏွံစံု ဗာရာဏသီျပည္ဌာနီသို႔ ျပန္လာၾကရာ ေတာစခန္း၌ သဇင္ပန္းကို ပန္ဆင္လိုလွ သျဖင့္ ေနာက္ေတာ္ပါ ငေရႊေက်ာ္က ဆြတ္ယူေပးခ့ဲရသည္။
ဇမ္းသာခ်င္းတို႔၌လည္း...
"ေဆာင္းလရာသီ၊ ပြင့္၀ီ၀ီ၊ ဇာတီျပင္နား၊
ေတာင္ေစာင္းဖ်ားမွာ၊ လွမ်ားသခင္၊
မီႊးသဇင္ကို ေမာင္ျမတ္လတ္ေက
ခ်စ္ေတေမ၊ ပူေသွ်ထြက္
လွမ္းလက္ပီးေမ" ဟုပင္ စပ္ဆိုထားျခင္းရွိေလသည္။
က်ိန္းေတာင္ က်ိန္းေတာင္၊ ေရႊက်ိန္းေတာင္
က်ိန္းေတာင္ေက်ာ္လမ္း၊ ခေမာင္းပင္မွာ
သဇင္ပန္းကို၊ ႏွမနမ္းတံု၊ ေမာင္နမ္းတံု" ဟုလည္း တယုတယ နမ္းခ့ဲသည္။
ယခုအခါ ရခုင္သဇင္ပန္းကား ပို၍ပင္ ေက်ာ္သည္ထက္ေက်ာ္ လွဳိင္သည္ထက္လွဳိင္ခ့ဲေပၿပီ၊ ျပည္သူ သမီးပ်ဳိ မ်ား၏ အခ်စ္ပန္းလည္းျဖစ္လာရသည္။
ရန္ကုန္စေသာ ျမန္မာျပည္ၿမိဳ႕ႀကိးမ်ားသို႔ပင္ ေလယာဥ္ပ်ံျဖင့္ပို႔ေပး ေရာင္းခ်ျခင္းျဖင့္ အႀကိဳက္လည္း မ်ားေတာင္းလွေပသည္။
သာခ်င္းစာဆိုတို႔၏ သာခ်င္း၀တၳဳဖြဲ႔ဆိုမွဳ သဇင္ပန္းဘြဲ႔မ်ားကို ယခုတင္ျပလိုက္ပါသည္။
"ပဒုမၼာမွာ၊ ေမာင္ေတာ္ဘုရား
ေမ့ထိပ္တင္ေက၊ လင္မင္းမ်ားေလ
ေမႊးျငားထူးဆန္း၊ ဤသည္ပန္းကို
အလွၿပံဳးခ်ဳိ၊ မဘုန္းမိုေက
ညိဳႏွမေလ၊ သစ္ခြပန္းတြင္
ေဂၚသဇင္ဟု၊ ေခၚတြင္ေတာ့သည္
ဆိုတံုေပက၊ ႏွမညိဳျမ
နန္းေတာ္သူတြင္၊ ပန္းသဇင္ကို
ဆင္ျခင္လွဟု၊ ခ်ဳိျမသာယာ
ဆိုေလပါေက၊ လွမ္းကာမွီႏိုင္
အပင္ျမင့္မွာ၊ ဆင္ႏွင့္ခ်ဥ္၍
ကိုင္ကာလွမ္းညႊတ္၊ သဇင္ျဖဴကို
ယူကာဆြတ္လို႔၊ လွနတ္ညာစံ
ထံုးေကဆံမွာ၊ ဆင္ပန္ၿပီးမွ
မ်ားဗိုလ္ေျခႏွင့္၊ သြားေလၾကေက
ေတာ၀ရဂံု၊ ၿမိဳင္လမ္းတည့္ေလ။"
(ဆရာထြန္း၏ ပဒုမၼ၀တီ သာခ်င္းမွ)
"ဘြားဘက္ေတာ္လွ၊ မေလးကေလ
ဤည၌ပင္၊ ေမ့ယံခြင္သို႔
ငါလွ်င္မင္းပ်ဳိ၊ ၀င္ခ်င္လိုဟု
ဆိုေလေသာအခါ၊ ယဥ္ေက်ာ္မင္းမွာ
ေလွ်ာက္ျခင္းရာက၊ ပဖာ၀တီ
လွသဘီလွ်င္၊ ေရႊအိမ္ၾကငွန္း
ျမပန္းတိုင္ေလ၊ ပင္ဆိုင္နန္းမွာ
စံျမန္း၍သာ၊ ေနရပါေက
ဥမၼာကိုထက္၊ ပန္းကိုမံုေလ
လြန္စံုမက္လို႔၊ ႏွစ္သက္တတ္သည္
သို႔ျဖစ္ေပမူ၊ ေမပဖာထြက္
လက္ေဆာင္ေတာ္လွ်င္၊ ေမြးစြာႀကိဳင္ရႊမ္း
ေဂၚသဇင္ေလ၊ ေတာ္၀င္ပန္းကို
ေရႊနန္းသခင္၊ ဘုရင္ရာဇာ
ေဆာင္ယူခါမွ၊ ေတာ္ပါလိမ့္မည္
ေလွ်ာက္တံုေလေသာ္၊ ဘုန္းႀကြယ္မင္းသား
ေဟ၀န္ေတာင္ေလ၊ ၿမိဳင္ေခ်ာင္ေတာမွာ
ဆန္းျပားလွစြာ၊ ပန္းတကာတို႔
ရွာပါခိမည္၊ စိတ္ကရည္၍
ႀကံစည္လ်က္ပင္၊ ေနမင္း၀င္ေက
မိုးလွ်င္ခ်ဳပ္ႀကီး၊ ညအခ်ိန္မွာ
နာရီတီးလို႔၊ စည္ႀကီးလည္းေဆာ္
တပိုေက်ာ္တြင္၊ ေလာင္းေတာ္မင္းျမတ္
ပုဏၰါး၀တ္လို႔၊ နတ္လုလင္တို႔
ဆင္ယင္တံုၿပီး၊ ဓားသံလ်က္ကို
ညာဘက္ကိုင္ဗ်ာ၊ ယာဥ္ေက်ာ္ျမင္းကို
နင္းကာစီး၍၊ ခရီးေကာင္းကင္
အာကာျပင္က၊ ၿမိဳင္ခြင္သာယာ
ႏွင္းေစြထန္ႏွင့္၊ ေဟ၀န္ေတာသို႔
သါားေလပါေက၊ မၾကာထုတ္ေခ်ာက္
ေရာက္၏တည္းေလ။"
(ဆရာထြန္း သတၱဘာႏု သာခ်င္းမွ)
"လြမ္းစဖြယ္ေလ၊ ဆန္းၾကယ္ပန္မန္
ပြင့္ဖူးဟန္ကို၊ ျမင္ျပန္ေသာခါ
လွျပာညိဳမွာ၊ သိလိုေရးႏွင့္
ေမးျခင္းရာက၊ ေမာင္ေတာ္ဘုရား
ေမထိတ္တင္ေက၊ ရွင္မင္းမ်ားေလ
ရွဴျငားစခန္း၊ အသြယ္သြယ္ေလ
ဟုိပင္ျမင့္မွာ၊ ပြင့္လို႔ေနကာ
အဘယ္ပန္းနည္း၊ ခြဲျခင္းေသခ်ာ
သိလိုေရးႏွင့္၊ ေမးေလပါေက
ေမႊးစြာႀကိဳင္ရႊမ္း၊ ထိုသစ္ပင္မွာ
ျမင္သည္ပန္းကား၊ နန္းေတာ္သူဆင္
ေဂၚသဇင္ဟု၊ လူရွင္အမ်ား
ေခၚျခင္းဟန္ကို၊ ျပန္ကာေျပာေသာ္
ညိဳေခ်ာႏွမ၊ ပန္းကိုျမင္ေက
ဆင္ခ်င္လွေရး၊ ရွင္မ ဆိုေသာ္
ငေရႊေက်ာ္လွ်င္၊ ပင္ေပၚထက္က
တက္ကာခ်င္ေက၊ သစ္ခြပန္းမန္
ေမ၏ဆံမွာ၊ ဆင္ျပန္ၿပီးမွ
ပန္းေရႊၿမိဳင္ေလ၊ ယဥ္ေခ်ာလွမွာ
စိတ္ကၾကည္ညိဳ၊ ရႊင္ေစလို၍
လင္ကိုပလီ၊ မာယာခ်ီ၍
မပီတစ္ခြန္း၊ ပီတစ္ခြန္းႏွင့္
ပန္းကိုစိတ္တတ္၊ ေမာင္ကလွမ္းကိုင္
ေမပန္းၿမိဳင္လွ်င္၊ တစ္ခိုင္ဆြတ္လို႔
ခ်ပ္ကာပန္ဆင္၊ ပန္းၿမိဳင္ခြင္မွာ
လင္ႏွင့္မယား၊ မာယာပရိယာယ္
အသြယ္သြယ္ျဖင့္၊ ခ်စ္ဖြယ္ေျပာလို႔
ေတာအတန္တန္၊ သြားေလျပန္ေရ။"
ဆရာယြန္း-ပန္းေရႊၿမိဳင္ႏွင့္ နန္းေကခိုင္သာခ်င္းမွအသွ်င္စကၠိႏၵ၏ရခိုင္ဆို အေရႊ႕သာခ်င္းမွ
အသွ်င္စကိၠႏၵ
စစ္ေတြေကာလိပ္ မဂၢဇင္း ၁၉၈၄-၈၅၊ႏွစ္လည္
အရွင္စကၠိႏၵ၊ ရခိုင္ယဥ္ေက်းမွဳမ်ား အမွတ္(၄) စာအုပ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။
No comments:
Post a Comment